Μονές Αγίου Όρους

Η επταώροφη Μονή της Σιμωνόπετρας είναι το τολμηρότερο οικοδόμημα του Αγίου Όρους. Είναι κτισμένη πάνω σε έναν απόκρημνο βράχο στη νοτιοδυτική πλευρά της χερσονήσου και είναι αφιερωμένη στη Γέννηση του Χριστού. Η ονομασία της προέρχεται από τον ιδρυτή της, όσιο Σίμωνα. Είναι δέκατη τρίτη στην τάξη των αγιορειτικών μονών.

Η κτιριακή της επέκταση πραγματοποιήθηκε, με την πρόνοια του Σέρβου ηγεμόνα Ιωάννη Ουγγλέση, ο οποίος και εξέδωσε κτητορικό χρυσόβουλλο κατά το 1368, ενισχύοντας την με μετόχια και κειμήλια.

Στα τέλη του 16ου αι. και συγκεκριμένα το 1580 η μονή καίγεται ολόκληρη εκτός από το καθολικό και το σκευοφυλάκιο, ξανακτίζεται και ξανακαίγεται στις αρχές του 17ου αι., το 1622. Τότε αρχίζει μια περίοδος παρακμής που διακόπτεται από σύντομες περιόδους ανάκαμψης. Κατά την Ελληνική Επανάσταση ερημώθηκε, από το 1822 και για έξι χρόνια.  Το 1864, επί ηγουμενίας Νεοφύτου έγινε η προσθήκη της νοτιοδυτικής πτέρυγας και στη συνέχεια, αρχές του 20ου αιώνα, ολοκληρώθηκε η ανέγερση και της ανατολικής. Στα τέλη του 19ου αι. το 1891 η μονή καίγεται ξανά και αποκαθίσταται με εράνους από τη Ρωσία. Τότε ανακαινίζεται και το καθολικό, στους τρουλίσκους του οποίου πρόσφατα εντοπίστηκαν τοιχογραφίες του 17ου αι. Η μονή διαθέτει 15 παρεκκλήσια,  έξι κελιά στις Καρυές καθώς και πέντε καθίσματα στη περιοχή γύρω από το μοναστήρι.

Η κάτοψη της Μονής έχει σχήμα ακανόνιστο με περιορισμένη αυλή όπου κυριαρχεί το καθολικό. Η ιδιαιτερότητα της ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας οφείλεται στην ανάπτυξή της καθ’ ύψος και σε πολλούς ορόφους. H ανατολική πτέρυγα της Μονής αποτελεί αυτοτελές κτίσμα επτά, οκτώ και εννέα ορόφων. Οι τέσσερεις επάνω όροφοι έχουν και ξύλινους εξώστες. Κατασκευάστηκε τα έτη 1897-1902. Η δυτική πτέρυγα, περιλαμβάνει τμήμα του καθολικού και το καμπαναριό του. Η βόρεια πτέρυγα, περιλαμβάνει  το λιθόστρωτο της εισόδου, που είναι κατασκευή του 1859. Η νότια πτέρυγα, αποτελείται από επτά ορόφους και χρονολογείται το 1864. Η κεντρική πτέρυγα είναι η παλαιότερη της Μονής από τον 16ο αιώνα. Περιλαμβάνει την τράπεζα, παρεκκλήσια και κελιά μοναχών.

Το συγκρότημα του αρσανά περιλαμβάνει τετραώροφο αμυντικό πύργο του 16ου αιώνα, με κελί και αποθηκευτικό χώρο.

Από άποψη κειμηλίων, η μονή κατέχει ένα τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, λείψανα αγίων και διάφορα άλλα κειμήλια. Η βιβλιοθήκη ήταν αξιόλογη και περιείχε περί τα 250 χειρόγραφα που είχαν δημοσιευθεί από τον Σπύρίδωνα Λάμπρο, και τα οποία κάηκαν κατά την πυρκαγιά του 1891.

Αθανάσιος Νάκος