Η Ι.Μ. Κωνσταμονίτου, με παρουσία στα αγιορειτικά έγγραφα από τον 11ο αιώνα, βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της αθωνικής χερσονήσου προς τη μεριά του Σιγγιτικού κόλπου. Τα κτίρια της οικοδομημένα κατά κύριο λόγο μετά τα μέσα του 18ου αιώνα, διότι στην μακρόχρονη ιστορία της καταστράφηκε πολλές φορές και ανακαινίστηκε εξίσου, σχηματίζουν ένα όμορφο, χωρίς υπερβολές, ομοιογενές και λιτό τυπικό αγιορειτικό μοναστήρι,...

Η Ιερά Μονή Φιλοθέου βρίσκεται στην βορειοανατολική πλευρά του Αγίου Όρους μεταξύ του Καθίσματος της Μεγίστης Λαύρας Μυλοπόταμος και της Ιεράς Μονής Καρακάλλου. Η πρώτη γνωστή αναφορά της επισημαίνεται το 1015, ενώ αρχικά ονομαζόταν Μονή της Πτέρης. Ως Μονή του Φιλοθέου ονομάσθηκε από την παρουσία στη Μονή του οσίου Φιλοθέου, μαθητή κατά την παράδοση του οσίου Αθανασίου του Αθωνίτου.

Η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας είναι η πρώτη στην ιεραρχία των αγιορείτικων μονών, αλλά και το μεγαλύτερο σε έκταση μοναστικό καθίδρυμα. Ιδρύθηκε στα 963 από τον όσιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη και αποτέλεσε το πρώτο μεγάλο κοινόβιο στον βυζαντινό Άθω, πρότυπο για τα άλλα μοναστήρια. Το μεγαλόπνοο οικοδομικό πρόγραμμα της μονής άρχισε να χρηματοδοτείται από τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Β’ Φωκά (963–969)...

Η Ιερά Μονή Δοχειαρίου, αφιερωμένη στους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ, κατέχει τη δέκατη θέση στην ιεραρχία των μονών του Αγίου Όρους. Χτισμένη σε αμφιθεατρική θέση δίπλα στη θάλασσα, αποτελεί την πρώτη παράκτια μονή της αθωνικής χερσονήσου. Η ίδρυσή της ανάγεται στα τέλη του 10ου ή στις αρχές του 11ου αιώνα και συνδέεται σύμφωνα με τη Διήγηση της μονής με το...

Η Μονή Γρηγορίου βρίσκεται στη νοτιοδυτική ακτή του Αγίου Όρους, κτισμένη σε βράχο. Ιδρύθηκε λίγο πριν από τα μέσα του 14ου αιώνα και αφιερώθηκε στον Άγιο Νικόλαο. Ιδρυτής της είναι ο όσιος Γρηγόριος ο νέος, ο επονομαζόμενος ησυχαστής, μαθητής του αγίου Γρηγορίου Σιναΐτη. Η Μονή κατέχει τη δέκατη έβδομη θέση στην ιεραρχία των καθιδρυμάτων του Αγίου Όρους και λειτουργεί κοινοβιακά...

Η Μονή Χιλανδαρίου βρίσκεται στο βορειοανατολική πλευρά του Αγίου Όρους, είναι από τις μεγαλύτερες σε έκταση και πλουσιότερες σε κειμήλια μονές του Αγίου Όρους και αποτελεί το κύριο πνευματικό κέντρο των Σέρβων από το 12ο αι. μέχρι σήμερα. Το όνομα της Μονής προήλθε, κατά κάποιους ερευνητές, από τον αγιορείτη μοναχό Γεώργιο Χιλανδάριο, κατ’ άλλους από την ετυμολογία της λέξης του...

Η επταώροφη Μονή της Σιμωνόπετρας είναι το τολμηρότερο οικοδόμημα του Αγίου Όρους. Είναι κτισμένη πάνω σε έναν απόκρημνο βράχο στη νοτιοδυτική πλευρά της χερσονήσου και είναι αφιερωμένη στη Γέννηση του Χριστού. Η ονομασία της προέρχεται από τον ιδρυτή της, όσιο Σίμωνα. Είναι δέκατη τρίτη στην τάξη των αγιορειτικών μονών. Στα τέλη του 16ου αι. και συγκεκριμένα το 1580 η μονή...

Η μονή Ζωγράφου, κτισμένη σε μια δασωμένη πλαγιά της νοτιοδυτικής πλευράς της χερσονήσου του Άθω, αποτέλεσε ένα από τα μεγάλα πνευματικά κέντρα των Σλάβων της Βαλκανικής καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της. Η Mονή ιδρύεται, σύμφωνα με την παράδοση, το 10ο αι. από τρία αδέλφια, τον Μωυσή, τον Ααρών και τον Ιωάννη από την Αχρίδα. Ιστορικά η μονή μπορεί...

Η Μονή Ξηροποτάμου βρίσκεται στο μέσον της χερσονήσου του Άθω, στο δρόμο από τη Δάφνη στις Καρυές και είναι αφιερωμένη στους Τεσσαράκοντα Mάρτυρες. Είναι όγδοη στην ιεραρχία των αγιορειτικών μονών. Η παράδοση αποδίδει την ίδρυσή της στην Αυτοκράτειρα Πουλχερία, άλλη στον Κωνσταντίνο τον Πορφυρογέννητο και στον Ρωμανό Λεκαπηνό. Ιδρύθηκε στα τέλη του 10ου αι. πιθανώς από τον μοναχό Παύλο Ξηροποταμηνό...

Η μονή Καρακάλλου βρίσκεται στην ανατολική ακτή του Αγίου Όρους και η ίδρυσή της ανάγεται στα τέλη του 10ου αι ή στα πρώτα χρόνια του 11ου αι. Δέχθηκε σοβαρές οικονομικές ενισχύσεις από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β’ Παλαιολόγο (τ. 13ου αι.) και αργότερα από τον ηγεμόνα Βλαχίας Πέτρου Ράρες (16ος αι.). Παρά τις κατά καιρούς καταστροφές της, η κτιριολογική διάταξή της...

Η ιστορία της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα αρχίζει το 10ο αι., οπότε λειτουργεί σαν μονύδριο. Στη συνέχεια αφού παρήκµασε, επανιδρύθηκε και επαναλειτούργησε από τον οικουμενικό πατριάρχη Ιερεμία Α’, το 1540. Το Καθολικό της μονής είναι αφιερωµένο στον άγιο Νικόλαο και ιστορήθηκε από τον ξακουστό εκπρόσωπο της Κρητικής σχολής, μοναχό Θεοφάνη Στρελίτζα, το 1546. Ο ίδιος αγιογράφησε επίσης την τράπεζα και το...

Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Παντοκράτορος ιδρύθηκε στα μέσα του 14ου αι. από τους βυζαντινούς αξιωματούχους, αδελφούς, Αλέξιο και Ιωάννη και είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Στην εδραίωση και ενίσχυση της μονής συνέβαλαν αυτοκράτορες του Βυζαντίου και μετά την πτώση της βυζαντινής αυτοκρατορίας, ηγεμόνες παραδουνάβιων χωρών. Το καθολικό της μονής είναι αθωνικού τύπου με τοιχογραφίες του β’ μισού...

Η Ιερά Μονή Ιβήρων, τρίτη στην ιεραρχία των αγιορειτικών μονών, ιδρύθηκε περί το 979-980 από αριστοκρατικής καταγωγής Γεωργιανούς (Ίβηρες) μοναχούς, με επικεφαλής τους Ιωάννη, τον γιο του Ευθύμιο και τον στρατιωτικό Ιωάννη Τορνίκιο, στη θέση του ερειπωμένου αρχαίου μονυδρίου του Κλήμεντος. Ο Τορνίκιος συνδεόταν στενά με τον αυτοκράτορα Βασίλειο Β’, ο οποίος και του ζήτησε να τον βοηθήσει στην καταστολή...

Η Ιερά Μονή Διονυσίου, πέμπτη στην ιεραρχία των αθωνικών μονών, τιμάται στο Γενέσιο του Τιμίου Προδρόμου. Ιδρύθηκε στα μέσα του 14ου αι. από το μοναχό όσιο Διονύσιο από την Κορυσσό της Καστοριάς (1310/5-1390) με την οικονομική συνδρομή του αυτοκράτορα Αλεξίου Γ’ Μεγάλου Κομνηνού από την Τραπεζούντα (1350-1390). Το 1378 υπέστη πειρατική επιδρομή, κατά την οποία αιχμαλωτίστηκαν όλοι οι μοναχοί. Το...

Η Ιερά Μονή Βατοπεδίου, δεύτερη στην ιεραρχία των αγιορειτικών μονών, είναι κτισμένη στη βορειοανατολική πλευρά της χερσονήσου του Άθω και τιμάται στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Ιδρύθηκε λίγο πριν το 985 από τον εξ Αδριανουπόλεως αριστοκράτη Νικόλαο, ο οποίος, κατά την παράδοση, είναι σύγχρονος με τους άλλους δύο αναφερόμενους στις πηγές Αδριανουπολίτες κτήτορες, Αθανάσιο (μνεία μεταξύ 1020-1045) και Αντώνιο (μνεία 1142)....

Η Ιερά Μονή Αγίου Παύλου, δέκατη τέταρτη στην ιεραρχία του αθωνικών μοναστηριών, βρίσκεται στους δυτικούς πρόποδες του Άθω και είναι αφιερωμένη στην Υπαπαντή του Χριστού. Ιδρύθηκε στα τέλη του 10ου – αρχές 11ου αι. από τον όσιο Παύλο Ξηροποταμηνό στην κορυφή ενός βράχου. Στις αρχές του 14ου αι. η μονή ήταν ήδη ερειπωμένη. Οι Σέρβοι αριστοκράτες Γεράσιμος Ραδώνια και Αντώνιος...