Τόσο οι πρακτικές ανάγκες για νέα πεδία οικονομικής δράσης όσο και το αίσθημα της εξερεύνησης και οι ναυτικές τους καταβολές ώθησαν τους Έλληνες από πολύ νωρίς να επεκταθούν -κυρίως διά θαλάσσης- πολύ πέρα από τον ζωτικό χώρο των πόλεων-κρατών τους και να ιδρύσουν αποικίες σε όλη σχεδόν τη Μεσόγειο. Ήδη από τα μέσα του 11ου αιώνα π.Χ. οι μετακινήσεις πληθυσμών διαμόρφωσαν έναν ιδιαίτερο πολιτισμικό χάρτη στις δυο πλευρές του Αιγαίου ενώ μεταξύ 8ου και 6ου αιώνα π.Χ. τα καράβια θα μεταφέρουν αποίκους έως τα στενά του Γιβραλτάρ στα δυτικά και τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας στα ανατολικά. ΟΙ αποικίες θα κρατήσουν άλλοτε μια πιο στενή και άλλοτε μία πιο χαλαρή σχέση με τη «μητρόπολή» τους, αποκτώντας σε κάθε περίπτωση με το πέρασμα του χρόνου την πολιτική, οικονομική και πολιτιστική αυτονομία τους. Η Χαλκιδική αποτελεί ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της δραστηριότητας με δεκάδες θέσεις αποικιών, κάποιες από τις οποίες μάλιστα εξελίχθηκαν σε πολύ σημαντικές πόλεις του αρχαίου κόσμου.

The practical need for new fields of economic activity, the spirit of exploration and their maritime tradition led the Greeks, very early on, to expand far beyond the confines of their city-states - mainly by sea - and to establish colonies across the Mediterranean region. Population movements shaped a special cultural map on both sides of the Aegean as early as the middle of the 11th century BC, and between the 8th and 6th centuries BC, ships transferred colonists, from the Strait of Gibraltar to the west all the way to the coastline of the Black Sea to the east. The colonies would at times maintain close ties with their "metropolis" and at other times these ties would be much weaker, acquiring in all cases political, economic and cultural autonomy over the years. Chalkidiki is a characteristic example of such activity with dozens of colonies, some of which evolved into very powerful cities of the ancient world.